Focus polska magazyn 04.2020
Focus polska, Miesięcznik naukowy, który zawiera zestaw artykułów naukowych i artykułów związanych z wiadomościami naukowymi, badaniami, zdrowiem, historią, technologią i wszystkimi tematami związanymi z dziedzinami życia ludzkiego.
 |
| Focus polska magazyn 04.2020 |
Glowne tytuly:
- SUPERFOODS : CUDOWNA DIETA CZY KOSZTOWNA MODA
- Kosmos: Wkrótce odkryjemy życie pozaziemskie mówi Seth Shostak z SETI
- Przyroda : Morski hałas zabija wieloryby
- Medycyna: Leki mogą zmieniać nasz charakter
- Historia : Czy w przeszłości pojawili się podróżnicy w czasie?
Przeczytaj magazyn poniżej:
Wyciągi z czasopisma:
1) Czym są koronawirusy?
Te mikroby zawdzięczają swoją nazwę kolczastemu przypominającemu koronę kształtowi i występują bardzo powszechnie. Prawdopodobnie każdy z nas był choć raz w życiu zarażony takim mikrobem.
Badania wskazują, że ludzkie koronawirusy są odpowiedzialne za około 30 proc. infekcji górnych dróg oddechowych, co sprawia, że są drugą w kolejności – po rinowirusach – najczęstszą przyczyną przeziębień.
2) Jak nazywa się nowy groźny rodzaj koronawirusa?
Początkowo nazywano go 2019-nCoV (litera „n” oznaczała „nowy”, a "CoV” to skrót od „coronavirus”). Potem naukowcy nazwali go SARS CoV-2, z racji podobieństwa do wirusa wywołującego chorobę SARS.
Światowa Organizacja Zdrowia woli używać nazwy wirus COVID-19 (ten skrót to oficjalna nazwa choroby wywołanej przez mikroba).
3) Jak jest zbudowany?
SARS-CoV-2 należy do wirusów RNA. Jego genom składa się z 29,7 tys. "liter”(czyli nukleotydów), w których zakodowanych jest 13 genów. Cząsteczka wirusa COVID-19 ma średnicę ok. 80–90 nanometrów (milionowych części milimetra). Wirus SARS, który atakował w latach 2002-2003, ma podobne wymiary: średnicę 70-100 nm i ok. 29,7 tys. "liter” w genomie.
Wirusy grypy są nieco większe – ich średnica wynosi między 80 a 120 nm, jednak mają tylko 12-15 tys. "liter”. Szczep wirusa ptasiej grypy, H5N1, który rozpowszechnił się w 2007 r., miał zaledwie 11 genów.
4) Jak się przenosi?
Głównie kroplami, gdy zarażona osoba kaszle lub kicha. Jeśli te kropelki dostaną się do ust, nosa lub oczu innej osoby, może ona ulec zakażeniu. Naukowcy wciąż nie wiedzą, jak długo wirus jest w stanie przetrwać poza organizmem, np. na klamkach i innych przedmiotach.
Możliwe, że ginie tam po najwyżej dwóch godzinach, ale są też dane wskazujące, że mógłby przetrwać nawet kilka dni. Jego otoczkę z łatwością niszczą środki odkażają- ce zawierające alkohol, a także zwykłe mydło.
5) Czy można się zarazić od zwierzęcia domowego?
Choć faktycznie koronawirusy mogą wywoływać choroby m.in. u nietoperzy, według WHO nie odnotowano żadnego przypadku zakażenia zwierzęcia domowego przez wirusa COVID-19 (jeden przypadek wykrycia mikroba u psa z Hongkongu prawdopodobnie wynikał z tego, że na zwierzę nakaszlał jego chory właściciel).
Nie ma więc powodów, by martwić się o zdrowie naszego pupila albo o to, że może on przenieść wirusa na nas. WHO przypomina jednak, że po kontakcie ze zwierzętami należy dokładnie myć ręce, aby uniknąć innych chorób przenoszonych tą drogą.
6) Czy noszenie maseczki pomaga?
Standardowe maseczki chirurgiczne są najlepsze dla osób, które już są chore – po to, by nie rozprzestrzeniały wirusów, kichając lub kaszląc. U zdrowych ich stosowanie nie ma sensu. Skuteczną ochronę przed infekcją dają szczelne maski z filtrami N95 oraz osłony na oczy (np. gogle).
Z takiego wyposażenia powinny jednak korzystać tylko osoby przebywające w pobliżu pacjenta z rozpoznaną infekcją COVID-19.
7) Jak bardzo jest zakaźny?
Naukowcy twierdzą, że jedna osoba zainfekowana wiru- sem COVID-19 może zakazić 2–4 innych ludzi. Nie jest to zbyt wysoki wskaźnik. Dla wirusa odry wynosi on 17–18 (na tę chorobę w Polsce co roku choruje ponad 1300 osób – głównie z powodu coraz częstszego odmawiania wykonywania obowiązkowych szczepień). Ale np. sezonowa grypa jest mniej zakaźna, bo w jej przypadku wskaźnik ten wynosi 1,3.
8) Jak się przechodzi chorobę?
Typowe objawy zakażenia COVID-19 mogą obejmować kaszel, ból gardła i gorączkę. Przypominają one przeziębienie, ale w tej łagodnej chorobie zazwyczaj pojawiają się „odszyi w górę”. Tymczasem u pacjentów z COVID-19 symptomy bardziej przypominają zapalenie płuc: mogą pojawić się bóle mięśni, duszność i ogólne rozbicie (katar nie jest typowym objawem).
Duże trudności z oddychaniem lub krew w wydzielinie błon śluzowych lub moczu to sygnał, że mamy do czynienia z cięższą postacią choroby. W rzadkich przypadkach może ona doprowadzić do niewydolności wielonarządowej i śmierci.
9) Jak się go wykrywa?
Stosowany obecnie test na wirusa COVID-19 wykrywa jego materiał genetyczny za pomocą tzw. reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR). Jest to badanie dość drogie, a na dodatek daje negatywny wynik u osób, które były zainfekowane, ale już wyzdrowiały. Dlatego uczeni z akademii medycznej w Singapurze opracowali test wykrywający przeciwciała przeciw wirusowi. Dzięki niemu możliwe było m.in. określenie, w jaki sposób COVID-19 zarazili się członkowie dwóch singapurskich wspólnot religijnych.
10) Jak często prowadzi do śmierci?
Zgodnie z dostępnymi dziś danymi groźne dla zdrowia komplikacje pojawiają się u kilkunastu procent zainfekowanych osób, zwłaszcza tych dotkniętych innymi, przewlekłymi schorzeniami i w podeszłym wieku. Śmiertelność w przypadku COVID-19 wynosi 2–3 proc., a więc zdecydowanie więcej niż u chorych na sezonową grypę (poniżej 0,1 proc.), choć zarazem też mniej niż w przypadku epidemii SARS (10 proc.). Uczeni przypuszczają, że nowy wirus jest stosunkowo niegroźny dla dzieci, choć mogą one przenosić infekcję dalej.
11) Czy można zachorować dwa razy?
Takie podejrzenia pojawiły się w przypadku pacjentki z Japo nii. U przewodniczki wycieczek autokarowych pod koniec - stycznia zdiagnozowano COVID-19. Gdy jej stan uległ poprawie, została wypisana ze szpitala, ale wróciła do niego po trzech tygodniach z objawami tej samej choroby.
Czy oznacza to, że przejście infekcji nie daje odporności na wirusa? Naukowcy są sceptyczni. Podejrzewają, że doszło do błędu przy wykonywaniu testu na obecność mikroba albo że choroba za pierwszym razem nie została wyleczona, a potem nastąpił jej nawrót.
12) Czy istnieje lek zwalczający wirusa?
Lekarze próbują stosować dostępne dziś leki przeciwwirusowe, używane m.in. w leczeniu AIDS, ale nie ma rzetelnych dowodów na to, by były skuteczne w przypadku COVID-19. Firmy farmaceutyczne pracują obecnie nad lekami takimi jak remdesivir (poprzednio bezskutecznie testowany jako środek przeciw eboli), ale badania kliniczne potrwają co najmniej kilka miesięcy i nie wiadomo, czy zakończą się sukcesem.13) Kiedy będzie gotowa szczepionka?
Amerykańska firma Moderna opracowała szczepionkę przeciw wirusowi COVID-19 w rekordowo krótkim czasie. Prototypowy preparat był gotowy po zaledwie 42 dniach od zsekwencjonowania genomu mikroba przez chińskich uczonych. Aby jednak szczepionkę można było stosować u ludzi, musi przejść trzy etapy badań klinicznych, z których każdy trwa miesiącami.– Oznacza to, że preparat gotowy do masowego podawania ludziom możemy realnie mieć za rok lub półtora roku – wyjaśnia dr Anthony Fauci, dyrektor amerykańskiego Krajowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych.
14) Czym pandemia różni się od epidemii?
Oepidemii mówimy wtedy, gdy choroba zakaźna atakuje na określonym terenie (miasta, regionu czy państwa) więcej osób, niż można by było oczekiwać na podstawie wcześniejszych danych. Tego samego określenia używamy, gdy w grę wchodzi nowa, nieznana dotąd jednostka chorobowa. Natomiast pandemia to epidemia, która pojawia się w tym samym czasie w wielu odległych od siebie miejscach, np. na różnych kontynentach.
Jednak stan pandemii oficjalnie ogłasza Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), a w przypadku COVID-19 wciąż tego nie zrobiła – zdaniem części komentatorów dlatego, by nie pogarszać i tak już napiętych stosunków z Chinami. WHO utrzymuje też, że epidemię wciąż można jeszcze kontrolować. Po raz ostatni pandemię ogłoszono w czerwcu 2009 r.– była to pandemia grypy A/H1N1, która według różnych szacunków pochłonęła na wszystkich kontynentach między 150 a 580 tys. ofiar.
0 Komentarze